ტელეფონი+995 (431) 23 79 79

ელ ფოსტა[email protected]

მისამართიქუთაისი, წერეთლის ქ. #13

საფრთხის შემცველი ეკონომიკური ზრდა და მწვანე წყალბადი — როგორც უსაფრთხო ალტერნატივა


ალექსანდრე ვაჭარაძე

ასისტენტ პროფესორი,  ქუთაისის უნივერსიტეტი

[email protected]


აბსტრაქტი

ბოლო ათწლეულების მანძილზე, მსოფლიომ მნიშვნელოვანი ეკონომიკური ზრდა განიცადა. გლობალური მთლიანი შიდა პროდუქტი (მშპ) 1960 წელს 1.38 ტრილიონი აშშ დოლარიდან 2022 წელს 101 ტრილიონ აშშ დოლარამდე გაიზარდა, რაც დაახლოებით 74-ჯერ მეტია. თუმცა, ამ დიდმა ეკონომიკურმა ზრდამ გამოიწვია გარემოს  მასშტაბური დაბინძურება. 2020 წელს CO2-ის გლობალურმა ემისიამ მიაღწია 34 მილიარდ ტონას, რაც 17-ჯერ მეტია 1900 წლის იმავე მაჩვენებელზე. მსოფლიოში ნახშირორჟანგის(CO2) გამოყოფა  ისეთი ტემპით იზრდება, რომ ჩარევის გარეშე რამდენიმე გრადუსით გაზრდის დედამიწის ტემპერატურას; ეს კი შეაფერხებს ეკონომიკის განვითარებას და გაზრდის დანახარჯებს. მრავალი სახელმწიფო ამ პრობლემის მოგვარებისას ცდილობს ტრადიციული წიაღისეული ენერგიების განახლებადი ალტერნატივებით ჩანაცვლებას. განსაკუთრებით საყურადღებოა, მსოფლიოს ბოლოდროინდელი დაინტერესება მწვანე წყალბადით. ამჟამინდელი დაინტერესება განპირობებულია წყალბადის მეშვეობით ენერგიის დიდი ხნის განმავლობაში ეფექტიანი შენახვის შესაძლებლობით.  ეს ფაქტი დამატებით მნიშვნელობას სძენს ისეთ განახლებად ენერგიის წყაროებს, როგორიცაა: ქარის, მზის და ჰიდრო(რეზერვუარის გარეშე) ენერგიები; რომელთა ერთ-ერთი მთავარი უარყოფითი მხარე „სეზონურობა“ და გამომუშავების საჭიროებისამებრ უუნარობაა.


საკვანძო სიტყვები: ეკონომიკური ზრდა, განახლებადი ენერგიები, გლობალური დათბობა, მწვანე წყალბადი
JEL: Q42
ციტირებისათვის:

ვაჭარაძე ა. (2023) საფრთხის შემცველი ეკონომიკური ზრდა და მწვანე წყალბადი — როგორც უსაფრთხო ალტერნატივა. საერთაშორისო სამეცნიერო კონფერენცია  „ადამიანური კაპიტალი, ინსტიტუტები, ეკონომიკური ზრდა“. შრომების კრებული. ქუთაისის უნივერსიტეტი. გვ. 127 - 137. DOI:  https://doi.org/10.52244/c.2023.11.16



გამოყენებული ლიტერატურა:

ბიზნეს მედია საქართველო, აუთვისებელი სიმდიდრე – ჰიდროგენერაციის ნორვეგიული მაგალითი საქართველოსთვის, 2019,  https://bm.ge/ka/article/autvisebeli-simdidre--hidrogeneraciis-norvegiuli-magaliti-saqartvelostvis-/56436    (გადამოწმებულია 04.10.2023)

საერთაშორისო გამჭირვალობა საქართველო, საქართველოს ელექტროენერგეტიკის სექტორი 2010-2022 წლებში, 2023,  https://www.transparency.ge/ge/post/sakartvelos-elektroenergetikis-sektori-2010-2022-clebshi  (გადამოწმებულია 04.10.2023)

საქართველოს ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინსიტრო, 2023, https://www.economy.ge/?page=news&nw=2272&s=romeo-miqautadze-saqartvelo-rogorc-evropis-energetikuli-gaertianebis-wevri-chartulia-mwvane-wyalbadis-teqnologiis-ganvitarebis-processhi  (გადამოწმებულია 04.10.2023)

საქართველოს საკანონმდებლო მაცნე, საქართველოს კანონი ენერგოეფექტურობის შესახებ, 2020, https://matsne.gov.ge/ka/document/view/4873938?publication=1  (გადამოწმებულია 04.10.2023)

Alkhathlan, K., Javid, M., (2013). Energy consumption, carbon emissions and economic growth in Saudi Arabia: An aggregate and disaggregate analysis,  Energy Pol., 62:1525–1532

Bossel U., (2006). Does a hydrogen economy make sense?, Proc IEEE 94:1826-1837.

BP, “Statistical Review of World Energy 2022”, https://www.bp.com/content/dam/bp/business-sites/en/global/corporate/pdfs/energy-economics/statistical-review/bp-stats-review-2022-full-report.pdf (გადამოწმებულია 04.10.2023)

GWEC, Global Wind Energy Council (2022), “Global Wind Report 2022”,

https://gwec.net/global-wind-report-2022/ (გადამოწმებულია 04.10.2023)

IEA. International Energy Agency, (2016). “World Energy Outlook 2016.” https://www.iea.org/reports/world-energy-outlook-2016 (გადამოწმებულია 04.10.2023)

IEA. International Energy Agency, (2019). Global CO2 Emissions in 2019 Analysis. https://www.iea.org/articles/global-co2-emissions-in-2019 (გადამოწმებულია 04.10.2023)

IRENA. International Renewable Energy Agency (2023), “Renewable energy statistics 2023” https://www.irena.org/Publications/2023/Jul/Renewable-energy-statistics-2023  (გადამოწმებულია 04.10.2023)

Ji, Q., Zhang, D., (2019). How much does financial development contribute to renewable energy growth and upgrading of energy structure in China?, Energy Pol. 128:114–124.

Ritchie, H., Roser, M., Rosado, P., (2020). CO₂ and greenhouse gas emissions, Our  world in data.

Shinnar R., (2023). The hydrogen economy, fuel cells, and electric cars. Technol Soc 25:455-476.

Taiyang News  (2020). “China Aims For Over 1,200 GW Wind & Solar Power By 2030” https://taiyangnews.info/markets/china-aims-for-over-1200-gw-wind-solar-power-by-2030/ (გადამოწმებულია 04.10.2023)

Tarkowski R. (2019). Underground hydrogen storage: characteristics and prospects, Renew Sustain Energy Rev 105: 86-94

World Bank, World Bank national accounts data, 2023. https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.KD.ZG  (გადამოწმებულია 04.10.2023 )

WHO, World Health Organization, (2016). “Ambient air pollution: a global assessment of exposure and burden of disease.”  https://apps.who.int/iris/handle/10665/250141 (გადამოწმებულია 04.10.2023)